نگاهی به مهم ترین همکاری خوانندگان پاپ بعد از انقلاب

نگاهی به قطعات دوصدایی ماندگار موسیقی ایران بعد از انقلابمهم‌ترین «فیت»های موسیقی پاپ را انتخاب کنیدگراتومیک - قطعات دوصدایی همیشه جذاب‌ بوده و هستند. اینکه دو خواننده با هر جایگاه هنری و کاری، اثری را به صورت مشترک تولید و منتشر کنند، علاوه بر جذابیت‌های شنیداری و هنری، جذابیت‌های دیگری را هم به همراه دارد.چند سالی است که این قطعات در ایران با عنوان «فیت» شناخته می‌شوند. اما این نام از کجا آمده است؟ فیت از عبارت Featuring آمده که در زبان انگلیسی به معنی «شامل شدن، نمایان کردن، به صورت برجسته نمایش دادن و...» است. این عبارت در موسیقی جهان برای حضور یک خواننده (یا نوازنده شاخص) در آهنگ خواننده دیگر به کار می‌رود. به‌طور مثال در آهنگ «Raise And Fall» که کاور کریگ دیوید از مگاهیت «Shape Of My Heart» استینگ است، در عنوان قطعه چنین درج می‌شود:Craig David (feat. Sting) – Raise And Fallاز این دست هزاران نمونه در موسیقی جهان به چشم می‌خورد که در آنها عبارت «feat.» یا به صورت خلاصه «ft.» به کار رفته و نشان از هم‌خوانی و همراهی دو خواننده (یا به‌طور کلی هنرمند) کنار یکدیگر دارد. از اینجا بود که اصطلاح «فیت» به صورت ناقص و غلط مصطلح در موسیقی ایران نیز جا افتاد و دیگر چند سالی است که به قطعات دوصدایی خواننده‌ها «فیت» گفته می‌شود.با نگاهی گذرا به تاریخچه قطعات دوصدایی در موسیقی پاپ بعد از انقلاب، همکاری‌ها و اتفاقات قابل‌توجه و گاه جریان‌سازی را می‌بینیم که هر کدام قصه و روایت خاص خود را داشته‌اند. در این گزارش سعی شده تعدادی از مهم‌ترین قطعات دوصدایی تاریخ موسیقی پاپ مورد بررسی قرار گیرد. قدسیان آسمان - علیرضا عصار و محمد اصفهانی«قدسیان آسمان» قطعاً یکی از مهم‌ترین قطعات دوصدایی موسیقی پاپ بعد از انقلاب است. دو غول نسل اول پاپ با حضور فؤاد حجازی قطعه‌ای را اجرا کردند که یک‌باره با پخش تلویزیونی غوغا به پا کرد و خیلی زود تبدیل به یکی از هیت‌های نسل اول موسیقی پاپ شد. علیرضا عصار روایت جالبی از تولد «قدسیان آسمان» دارد: «اسفندماه 1377 آقای علی معلم دامغانی با من تماس گرفتند و گفتند بیا واحد موسیقی صدا و سیما و من هم رفتم. آقای معلم گفتند: «در جایی شعری از مولانا خواندم که احساس کردم تو باید آن را اجرا کنی. همه‌اش یادم نیست ولی مصرع اولش این بود: ای کاروان،‌ ای کاروان، من دزد شب‌رو نیستم... برو این شعر را پیدا کن.» آمدم منزل و هر چه در دیوان مولانا کنکاش کردم، این شعر پیدا نشد. با پدر فؤاد حجازی که دکترای ادبیات دارند و انسان فرهیخته‌ای هستند و در مسائل ادبی هم ما را کمک می‌کردند، تماس گرفتم و مسئله را مطرح کردم. ایشان هم شعر را پیدا نکردند. دست بر قضا یکی از بستگان هم که در جریان امر قرار گرفته بود، از اصفهان با من تماس گرفت و گفت این شعر را در دیوان غرلیات منتسب به مولانا منتخب آقای شفیعی کدکنی دیده است. من این کتاب را در منزل داشتم اما چون غزلیات منتسب بود، آن را مرور نکرده بودم. خلاصه شعر را پیدا کردم و به منزل فؤاد رفتم. آهنگش را ساختیم و بعد هم در استودیو پژواک ضبط کردیم. در‌‌ همان ایام محمد اصفهانی مشغول همکاری با فؤاد بود و مراحل نهایی آلبوم «حسرت» را پشت سر می‌گذاشتند. همکاری من و آقای اصفهانی با فؤاد باعث شده بود رفاقت نزدیکی میان ما به وجود آید؛ به‌طوری که سر ضبط کارهای یکدیگر می‌رفتیم. محمد سر ضبط «ای کاروان» یا‌‌ همان «قدسیان آسمان» حضور یافت و قرار شد در انتهای کار آواز ایرانی بخواند. آن روز شعر دست محمد بود و به شکل اتفاقی، آن قسمت شعر (خاقان اردودار اگر...) را با یک ملودی خاص خواند. من و فؤاد دیدیم چه‌قدر زیبا است و من هم که به آن شکل سنتی و ایرانی نمی‌توانستم بخوانم. این شد که از محمد خواستیم آن قسمت را با‌‌ همان ملودی بخواند و خیلی‌ها عقیده داشتند که محمد اصفهانی زیبا‌ترین آوازش را در این قطعه خوانده است.»با من بمون - فریدون آسرایی و بهروز صفاریانسال ۸۳ سال مهمی در دوران موسیقی پاپ است. انتشار آلبوم «غریبه» با صدای خواننده‌ای که تازه به ایران برگشته، خبرساز شد و همه‌جا قطعات این آلبوم شنیده می‌شد. «آهای خوشگل عاشق» از آن آلبوم با روایت خاطرات عشق گمشده فریدون آسرایی در فیلیپین، خیلی زود فراگیر و «غریبه» به یکی از پرفروش‌ترین آلبوم‌های تاریخ موسیقی پاپ بدل شد. «با من بمون» یکی از ترانه‌های آن آلبوم بود که فریدون آن را با همراهی بهروز صفاریان (مدیر هنری آن مجموعه) اجرا کرد. موفقیت بزرگ «آهای خوشگل عاشق» باعث شد در سال‌های ابتدایی انتشار آلبوم، قطعه «با من بمون» آن‌چنان مورد توجه قرار نگیرد؛ ولی به مرور این اثر بیشتر شنیده و توانایی‌های بهروز صفاریان علاوه بر آهنگسازی و تنظیم، در خوانندگی نیز مشخص شد. هرچند این اثر هرگز در کنسرت‌های فریدون به صورت دوصدایی با صفاریان اجرا نشد، ولی یکی از قطعات محبوب او به شمار می‌رود.گل یخ - سعید شهروز و ناصر عبداللهیترانه‌ای از یغما گلرویی با آهنگسازی ناصر عبداللهی و اجرای سعید شهروز و ناصر عبداللهی که یکی از مهم‌ترین همکاری‌های موسیقی پاپ در سال‌های آغازین فعالیت دوباره‌اش بود. روایت سعید شهروز درباره شکل‌گیری این اثر و داستان ساخته شدن آن جالب است: «برای اولین‌بار ناصر را در دفتر «دارینوش» در یوسف‌آباد دیدم. با وجود اینکه برای اولین‌بار همدیگر را می‌دیدیم، خیلی زود صمیمی شدیم. آخر شب هم او را تا منزلش رساندم و پس از آن، رفاقت ما تلفنی ادامه پیدا کرد. ترانه «گل یخ» را از «یغما گلرویی» گرفته بودم و تصمیم گرفتم برای این‌که کار‌هایم یک‌نواخت نشود، ساخت ملودی این کار را به ناصر بسپارم. خانه‌مان به هم نزدیک بود. یک روز نزد او رفتم و ملودی را ساختیم. با توجه به این‌که ملودی در جای صدای خودش هم بود، تصمیم گرفتم نظارت ضبط این کار را به او و بهنام [ابطحی] بسپارم. روزی که برای ضبط «غزلک» به استودیو رفتیم، ناصر بندرعباس بود. با او تماس گرفتم و خواستم برای نظارت قطعه‌ای که خودش ساخته بود، به استودیو بیاید. ناصر تنظیم کار را شنید و دوست داشت و ناگهان بهنام ابطحی گفت که هر دو به داخل استودیو بروید و بخوانید. هر کدام از ما ایده‌هایی که داشتیم را مطرح کردیم و اتودی از کار را خواندیم و وقتی دیدیم بچه‌ها نتیجه را دوست داشتند، به شکل جدی این کار را مشترکاً خواندیم. ایتدا قرار نبود که این کار فیت باشد و بنا به پیشنهاد بهنام و محبتی که ناصر داشت، این اتفاق رخ داد.»نشکن دلمو - محسن چاوشی، محسن یگانه و حامد هاکانقطعاً «نشکن دلمو» را همه مخاطبین پیگیر موسیقی پاپ شنیده‌اند. قطعه مشترک محسن یگانه، محسن چاوشی و زنده‌یاد حامد هاکان که در سال ۱۳۸۴ به‌شدت فراگیر شد و در شناخته شدن این سه نفر، نقش مهمی داشت. به دلیل انتشار این قطعه همراه با یکی از مجموعه قطعات چاوشی، تصور عموم بر این بود که این قطعه از ساخته‌های او است. اما یگانه بعد‌ها در مصاحبه‌ای صراحتاً تأکید کرد که آهنگساز، ترانه‌سرا و نوازنده‌ی گیتار کار او بوده، نه محسن چاوشی.این قطعه بعد‌ها در اولین آلبوم رسمی «محسن یگانه» تنها با صدای خود او منتشر شد و برخی دوستداران چاوشی در فضای مجازی، یگانه را مورد انتقاد قرار دادند. محسن چاوشی هیچ‌وقت اظهار نظری درباره این قطعه نکرد؛ اما یگانه در گفت‌وگویی درباره این قطعه توضیح داد: «نشکن دلمو از ساخته‌های من است. شاعر و گیتاریست آن کار من بودم، نه چاوشی. این را برای پریدن به محسن چاوشی نمی‌گویم؛ اما خیلی‌ها این قطعه را به نام او می‌شناسند.» (گفت‌و‌گو با سایت «موسیقی ما» در سال 1390)«نشکن دلمو» از قطعاتی است که برای زنگ موبایل طرفداران زیادی داشت. با گذشت سال‌های زیادی از فعالیت محسن یگانه و چاوشی، همکاری‌ای با این میزان موفقیت هرگز تکرار نشد و درگذشت تلخ حامد هاکان هم باعث شد تا این تیم تأثیرگذار دهه ۸۰ دیگر هرگز کنار هم قرار نگیرند.The Words I Love You / نوری تا ابدیت - کریس دی‌برگ و گروه آریانخبر هم‌خوانی گروه «آریان» با «کریس دی‌برگ» خواننده پرآوازه ایرلندی آن‌قدر غیرمنتظره و دور از ذهن بود که گمان نمی‌رفت انتشار این خبر، چیزی جز شایعه و پروپاگاندا باشد. انتشار موزیک‌ویدئوی مشترک قطعه «The Words I Love You» این شایعه را به واقعیت تبدیل کرد و آریان خیلی زود در رسانه‌های جهان به عنوان یک گروه موسیقی پاپ ایرانی مورد توجه قرار گرفت. انتشار رسمی آلبوم «بی‌تو با تو» که نام کریس دی‌برگ به عنوان خواننده مهمان روی آن درج شده بود، بمب خبری ویژه‌ای بود و یک اتفاق خارق‌العاده رقم زد و حضور کریس دی‌برگ در ایران و کنفرانس خبری مشترکش با اعضای گروه آریان این رویای بزرگ را واقعیت بخشید.سال‌ها بعد علی پهلوان از چگونگی ارتباط گرفتن و دعوت از کریس دی‌برگ برای حضور در ایران پرده برداشت که خود این خواننده از طریق ایمیل توانسته بود مقدمات این اتفاق بزرگ را رقم بزند. کنسرت مشترک آریان و کریس دی‌برگ به دلیل فضاسازی‌های رسانه‌های تندروی آن زمان هرگز به عمل نرسید تا سال‌ها بعد یک خواننده ایرانی ساکن لس‌آنجلس، در کنسرتی از کریس دی‌برگ دعوت کند و ترانه «دوستت دارم» را به صورت مشترک برای ایرانی‌های خارج از کشور اجرا کنند. این اجرا واکنش‌های زیادی از سوی اعضای آریان و محسن رجب‌پور به دنبال داشت.کریس دی‌برگ سال‌ها پس از همکاری با آریان در یک گفت‌وگوی تلویزیونی درباره حضورش در ایران گفت: «موضوع اصلی کشف حقیقت است. اگر به ایران نمی‌رفتم، چه‌طور ایران را می‌شناختم؟ باز هم تأکید می‌کنم سفر من به ایران به دعوت هیچ مقام بلندپایه دولتی نبود. ایران امن‌تر از لندن و لس‌آنجلس است. من در مورد موقعیت هر روز ایران صحبت نکردم و یا در مورد اتفاقاتی که هر روز در آن‌جا می‌افتد. من در مورد راه رفتن در خیابان و احساس امنیت کردن صحبت کردم. من فقط پنج یا شش روز در ایران بودم و از چیزی که در آن مدت کوتاه دیدم، این‌طور به نظر می‌آمد که جای آرامی است.»نامهربانی (ای دوست) - ناصر عبداللهی و امیر کریمی«شرکت دارینوش در برهه‌ای اعلام کرد که در حال جمع‌آوری آلبومی برای ناصر عبداللهی است و پیشنهاد اجرای دو قطعه مشترک با او در این مجموعه را به من دادند. من هم به خاطر ناصر این پیشنهاد را پذیرفتم؛ در حالی که نه آن زمان و نه تا به امروز، با کسی کار دوصدایی نخوانده‌ام. صدای ناصر عبداللهی جزء معدود صداهایی بود که من دوست داشتم؛ صدایی پُر و کاملاً در اختیار خواننده. همچنین او درک خوبی از ملودی داشت و ملودی‌های خوبی هم می‌ساخت. کلاً صدای او منحصربه‌فرد بود و همین مسأله برای من جذابیت داشت که پیشنهاد هم‌خوانی با او در قطعات «نامهربانی» و «ابر و آفتاب» با اشعار آقای محمدعلی بهمنی را پذیرفتم.» این‌ها توضیحات امیر کریمی درباره همکاری‌اش با ناصر عبداللهی است.همکاری این دو هنرمند به همین‌جا ختم نشد و اولین تجربه حضور ناصر عبداللهی روی صحنه هم به همراه امیر کریمی رقم خورد. کریمی درباره این اتفاق می‌گوید: «یک خاطره خوب از ناصر دارم که مربوط به کنسرت من در سال ۷۹ است. در روز 30 یا 31 خرداد آن سال در تهران اجرا داشتم و با هماهنگی قبلی، از ناصر دعوت کردم تا قطعه «نامهربانی» را با هم بخوانیم. آن برنامه اولین حضور ناصر روی صحنه محسوب می‌شد و ارکستر بهنام ابطحی هم در آن برنامه من را همراهی می‌کرد. ناصر پس از آن اجرا متوجه شد که نمی‌تواند همه اشعار را حفظ کند و در کنسرتی که داشتیم هم دو مرتبه سکوت کرد تا شعر را به خاطرش بیاورم. این موضوع برای خودش هم تازگی داشت که چرا شعر را فراموش می‌کند و پس از آن در کنسرت‌هایش اشعار را از رو می‌خواند!»پشت صحنه (بازیگر) - محسن چاوشی، فرزاد فرزین، مهدی مدرس، مهدی مقدم و امید عامری«ایران‌موزیک» در برهه‌ای یک شبکه رسمی برای پخش موزیک‌ویدئوهای داخلی بود. این شبکه یک برنامه پرطرفدار داشت که در آن، دوربین از زندگی شخصی هنرمندان مطرح آن دوره تصویر می‌گرفت و بسیار مورد توجه قرار گرفته بود. تیتراژ این برنامه که «پشت صحنه» نام داشت، توسط محسن چاوشی، فرزاد فرزین، مهدی مدرس، مهدی مقدم و امید عامری اجرا شد و بعد‌ها ویدئوی آن به‌شدت مورد توجه قرار گرفت. ویدئویی که سال‌ها بعد مهدی مدرس در گفت‌وگویی افشا کرد فردی که در لحظه خواندن محسن چاوشی، سایه‌ای از او در ویدئو به تصویر کشیده شده، برادر امید عامری بوده، نه خود چاوشی!من و بارون - رضا صادقی و بابک جهانبخشمیان بابک جهانبخش و رضا صادقی یک دوستی صمیمی و قدیمی وجود دارد. دوستی‌ای که به هم‌خوانی و اجرای قطعه دوصدایی «من و بارون» منجر شد. موفقیت چشمگیر این قطعه -که روزهای اوج دوران هنری بابک جهانبخش را رقم زد- باعث شد او بتواند کنسرت‌های بیشتری برگزار کند.این قطعه که ترانه، ملودی و تنظیم آن از خود جهانبخش است، توانست عنوان بهترین قطعه پاپ سال را در اولین جشن سالانه موسیقی ما از آن خود کند و تندیس طلایی این جشن را برای بابک جهانبخش به ارمغان آورد. هم‌خوانی غافلگیرانه‌ی رضا صادقی با بابک جهانبخش در کنسرت این خواننده، اتفاق جالب دیگری بود که برای «من و بارون» رقم خورد.رفاقت این دو چهره سرشناس موسیقی، باعث شد چندی پیش قطعه مشترک دیگری به نام «تو که حساسی» را منتشر کنند که البته نتوانست به موفقیتی نظیر «من و بارون» دست پیدا کند.واسه آبروی مردمت بجنگ - فرزاد فرزین و محسن چاوشیمحسن چاوشی و فرزاد فرزین سابقه همکاری چند قطعه دوصدایی را با هم دارند. «نفس‌بریده» اولین اثری بود که این دو چهره زمانی که هنوز وارد بازار موسیقی رسمی کشور نشده بودند، تولید و منتشر کردند و شنیده شد. قطعه پنج‌صدایی «پشت صحنه» اثر مشترک دیگر چاوشی و فرزین بود و چند سال بعد، در تیتراژ برنامه‌ای به همین نام، بار دیگر با یکدیگر هم‌صدا شدند. «پشت صحنه» عنوان برنامه‌ای با اجرا و تهیه‌کنندگی «احسان علیخانی» بود که تیتراژ آن «واسه آبروی مردمت بجنگ» نام داشت که ترانه آن را «روزبه بمانی» سروده بود و آهنگسازی و تنظیم آن را «محسن چاووشی» انجام داد. این قطعه در دومین جشن سالانه «موسیقی ما» برنده تندیس بهترین قطعه تیتراژ تلویزیونی به انتخاب مردم شد.باغ زندگی - علیرضا عصار و شادمهر عقیلی«فصل آشنایی» عنوان آلبومی با آثاری از چند خواننده سرشناس موسیقی پاپ در دهه 70 بود که در آن یک قطعه‌ی دوصدایی نیز گنجانده شده بود. «باغ زندگی» قطعه‌ای با صدای علیرضا عصار و شادمهر عقیلی بود که شعری از «بامداد جویباری» داشت. ملودی آن را «بهروز صفاریان» ساخته بود و تنظیمش را شادمهر بر عهده داشت. در آن ایام این قطعه همراه با تصاویری از طبیعت، به دفعات از شبکه‌های مختلف صداوسیما پخش می‌شد و همین باعث شد «باغ زندگی» به یکی از هیت‌های آن سال‌ها تبدیل شود.کجایی - محسن چاوشی و سینا سرلکمگاهیتی از محسن چاوشی که به قدری فراگیر شد که حتی بسیاری از علاقه‌مندان چاوشی آن را بالا‌تر از «سنتوری» در فهرست آثار موفق این خواننده قرار می‌دهند. تک‌آهنگی که برای سریال «شهرزاد» تولید شد و در بخش‌هایی از آن نیز «سینا سرلک» با چاوشی هم‌خوانی کرده است. درج نشدن نام «سینا سرلک» در کاور این اثر، بعد‌ها با واکنش این خواننده رو‌به‌رو شد و او عقیده داشت که در این باره، نسبت به او کم‌لطفی شده است. انتقادهای حسام‌الدین سراج از قطعه «کجایی» و حمله هواداران چاوشی به صفحات شخصی این خواننده سنتی، از دیگر حواشی این قطعه بود. چاوشی و سرلک که پیش‌تر در قطعه کُردی «مینا» هم‌خوانی کرده بودند، پس از موفقیت «کجایی» چند قطعه مشترک دیگر تولید کردند که البته هیچ‌یک نتوانست موفقیت «کجایی» را تکرار کند.تو نزدیکی - بهنام صفوی، علی اصحابی و فرزاد فرزینیک اثر دیگر با سه خواننده پاپ سرشناس که احسان علیخانی در رأس تولید آن قرار داشت. قطعه «تو نزدیکی» با صدای بهنام صفوی، علی اصحابی و فرزاد فرزین که تیتراژ یک ویژه‌برنامه نوروزی بود و با استقبال مخاطبین مواجه شد. بعد‌ها در سایت‌های اینترنتی عنوان شد که ملودی این اثر کاوری از یک آهنگ یونانی بوده و البته هیچ‌کدام از سه خواننده در این باره اظهار نظری نکردند. در سال ۹۵ فرزاد فرزین در یکی از کنسرت‌هایش با دعوت از بهنام صفوی به یک باره حاضرین در سالن را غافلگیر کرد و «تو نزدیکی» به صورت زنده در سالن اجرا شد و ویدئوهای این اجرا خیلی زود در فضای مجازی دست به دست چرخید.بوی سیب - فریدون آسرایی و مهرزاد اصفهان‌پور«بوی سیب» بازگشت پیکر شهدای ایرانی از جبهه‌های دفاع مقدس را از نگاه مادران‌شان روایت می‌کند. روایتی غمگین و نفس‌گیر با ترانه‌ای تأثیرگذار از «عبدالجبار کاکایی» در حوزه دفاع مقدس که خیلی زود با استقبال نهادهای مختلف روبه‌رو شد و فریدون آسرایی و مهرزاد اصفهان‌پور بابت تولید این اثر تقدیر شدند. حضور و هم‌خوانی «مهرزاد اصفهان‌پور» و شباهت زیاد صدای این خواننده به یکی از خواننده‌های ساکن لس‌آنجلس، حواشی مختلفی داشت و خیلی‌ها تصور می‌کردند فریدون با هم‌خوانی «خشایار اعتمادی» این قطعه را اجرا کرده است.آسرایی در یکی از گفت‌وگو‌هایش درباره این قطعه و آرزو‌هایش برای آن گفته: «خیلی از آرزو‌ها در دنیای موسیقی فریدون آسرایی وجود دارد که دلم می‌خواهد به آن‌ها برسم. آرزویم این است که ترانه «بوی سیب» را با یک ارکستر بزرگ اجرا کنم یا یک سمفونی بزرگ از ترانه «بوی سیب» بسازم. خیلی دلم می‌خواهد این آرزو هرچه زود‌تر به واقعیت تبدیل شود. حتی وقتی آن صحنه را خودم تصور می‌کنم، حال خوبی پیدا می‌کنم.»هفتاد میلیون ستاره - سیروان و زانیار خسرویدر هیاهوی جام‌جهانی 2014 برزیل که بحث سرود رسمی تیم ملی ایران خبرساز شده بود و چند اثر توسط خوانندگان مختلف اجرا شد، همزمان با نخستین دیدار تیم ملی فوتبال ایران مقابل نیجریه، قطعه دوصدایی «هفتاد میلیون ستاره» با صدای سیروان و زانیار خسروی به عنوان تیتراژ ویژه‌برنامه جام جهانی شبکه ۳ (بیست، چهارده) پخش شد. ترانه این قطعه توسط زانیار سروده شده و تنظیم آن بر عهده سیروان بود. خیلی‌ها هنوز نمی‌دانند که خواننده این قطعه سیروان و زانیار بودند و تصور می‌کنند فقط سیروان در این قطعه خوانده و این شاید به دلیل عدم وجود تصویری از زانیار در موزیک‌ویدئوی این قطعه باشد. قطعه رسمی ایران در جام جهانی گذشته را احسان خواجه‌امیری خوانده بود که به دلیل سرودن ترانه آن توسط روزبه بمانی، هرگز از تلویزیون پخش نشد تا «70 میلیون ستاره» بدون رقیب قدری، قطعه محبوبی در روزهای برگزاری جام‌جهانی باشد.فصل بهار - سعید شهروز، پیام عزیزی، رضا صادقی، محمد علیزاده، مهدی یراحی، مرتضی پاشایی، محمدرضا هدایتی و سامان جلیلیقطعه «فصل بهار» طی سه سال پیاپی در «سه ستاره» ویژه‌برنامه نوروزی شبکه سه پخش شد. در نسخه اول که نوروز 1393 پخش شد، سعید شهروز (لری)، رضا صادقی (بندرعباسی)، پیام عزیزی (کردی)، مرتضی پاشایی (فارسی)، محمد علیزاده (آذری) و مهدی یراحی (عربی) خواندند. در نسخه دوم که نوروز 1394 پخش شد، محمدرضا هدایتی به عنوان خواننده بلوچی به 6 خواننده‌ی قبلی اضافه شد و در نوروز 1395 نیز سامان جلیلی با اجرای بخش مازندرانی، به عنوان خواننده‌ی هشتم به نفرات قبلی اضافه شد. حسن کریمی (ترانه و ملودی) معین راهبر (تنظیم و میکس)، کوشان حداد (مسترینگ)، ابراهیم علوی (نوازنده عود)، خالو قنبر راستگو (نوازنده نی جفتی) و احسان نی‌زن (نوازنده کمانچه) عوامل تولید این قطعه بودند.برای این اثر، موزیک‌ویدئویی به کارگردانی برادران بوشهری ساخته شد که شهرک سینمایی غزالی و شهر شیراز، لوکیشن‌های ضبط آن بوده‌اند. نکته جالب در ویدئوی فصل بهار، تصاویری است که از زنده‌یاد مرتضی پاشایی در پایان آن دیده می‌شود و -به گفته احسان علیخانی- توسط برادران بوشهری و با تکنیک‌های سه‌بعدی تهیه شده است. نسخه اصلی قطعه «فصل بهار» حدود یک دهه پیش و در قالب آلبوم «ماندگار» با صدای زنده‌یاد «ناصر عبداللهی» و ترانه و ملودی «حسن کریمی» شنیده شده بود.روز برفی - مرتضی پاشایی و محمدرضا گلزار«روز برفی» در آخرین روزهای سال 1392 منتشر شد. رابطه دوستانه‌ای که در سال پایانی عمر زنده‌یاد مرتضی پاشایی بین او و محمدرضا گلزار ایجاد شده بود، باعث تولید این قطعه مشترک شد که بازخوردهای زیادی هم داشت. این قطعه توسط پاشایی ساخته شد، ترانه آن را مهرزاد امیرخانی سرود و تنظیمش را سعید زمانی انجام داد. در یکی از آخرین کنسرت‌های پاشایی، محمدرضا گلزار به‌یک‌باره روی سن ظاهر شد و این قطعه را با پاشایی اجرا کرد تا لحظات زیبایی رقم بخورد که بازتاب زیادی در رسانه‌ها و فضای مجازی داشت.عاشقتم - سیروان خسروی و امید حاجیلیسیروان خسروی و امید حاجیلی در روزهایی که به اندازه امروز محبوب نبودند، به واسطه رفاقت و همکاری نزدیک، قطعه «عاشقتم» را خواندند که ترانه آن را امید جامع و زانیار خسروی سروده‌اند، ملودی آن را حاجیلی ساخته و تنظیم آن توسط سیروان انجام شده است. این قطعه استقبال قابل توجهی در پی داشت و بعدها به صورت مشترک نیز توسط سیروان و حاجیلی اجرا شد. اما پس از مدتی این دو چهره به دلایل نامعلوم همکاری‌های هنری خود را با یکدیگر قطع کردند.با تو می‌خندم - رضا صادقی و شهاب رمضانپرکار‌ترین هنرمند لیست ما «رضا صادقی» است که بیشترین میزان هم‌خوانی با سایر خوانندگان را داشته است. این بار نوبت «شهاب رمضان» است که نامش کنار صادقی قرار بگیرد. این قطعه «با تو می‌خندم» نام داشت و تیتراژ برنامه «امروز هنوز تموم نشده» بود که به تهیه‌کنندگی «احسان ارغنوانی» هر روز ساعت ۵ بعدازظهر از شبکه یک سیما پخش می‌شد. ترانه این قطعه توسط سید محمد کاظمی سروده شد و ملودی آن را «شهاب رمضان» ساخت و تنظیم آن بر عهده «فرشاد فارسیان» بود. رابطه کاری صادقی و شهاب رمضان پس از این اثر جدی‌تر شد و همواره از این همکاری به نیکی یاد می‌کنند.کمک کن (عاشقانه) - فریدون آسرایی و فرزاد فرزینیک عاشقانه پرطرفدار دیگر با صدای فریدون آسرایی و فرزاد فرزین. سریال «عاشقانه» به تهیه‌کنندگی «مهدی گلستانه» از‌‌ آغاز روند تبلیغاتی و خبری‌اش، با آب‌وتاب، حضور فرزاد فرزین در این سریال را اعلام کرد و همین باعث شد دوستداران این خواننده منتظر آثار جدیدی با صدای او در قالب این سریال باشند. فراگیری آثار محسن چاوشی در سریال «شهرزاد»، به خوبی قابلیت‌های شبکه نمایش خانگی را برای دوستداران موسیقی مشخص کرده بود و همین موجب شد فرزاد فرزین نیز در انتخاب و تولید آثارش بیش از هر زمان دیگری دقت و وسواس به کار گیرد. انتخاب هوشمندانه فریدون آسرایی برای اجرای قطعه دوصدایی «کمک کن» باعث شد در‌‌ همان روزهای نخست انتشار، این قطعه مورد توجه مخاطبین قرار بگیرد.الهه نازم - محمدرضا هدایتی و پژمان جمشیدیلقب عجیب‌ترین قطعه دوصدایی لیست ما را می‌توان به همکاری محمدرضا هدایتی و پژمان جمشیدی داد. این دو چهره که هر یک در حوزه فعالیت قبلی خود صاحب‌نام بودند، مدتی است پا به عرصه خوانندگی گذاشته‌اند. قطعه «الهه نازم» با صدای این دو، تیتراژ برنامه «نبش جنت‌آباد» بود که به تهیه‌کنندگی و اجرای علی ضیاء به مناسبت عید فطر دو سال پیش از شبکه ۳ پخش شد. ترانه این قطعه را «یاحا کاشانی» سرود و «میلاد باران» آهنگسازی آن را انجام داد و «کوشان حداد» تنظیم آن را بر عهده داشت.هنوز عاشقتم - شهاب رمضان و بهنام صفوی«شهاب رمضان» و «بهنام صفوی» چند اثر مشترک با هنرمندان مختلف منتشر کرده‌اند. معروف‌ترین قطعات دوصدایی این دو هنرمند، «دیوونه بازی» و «هنوز عاشقم» نام دارد که «هنوز عاشقم» جزء قطعات آلبوم «رمانتیک» شهاب رمضان است.و ....

نگاهی به قطعات دوصدایی ماندگار موسیقی ایران بعد از انقلاب

مهم‌ترین «فیت»های موسیقی پاپ را انتخاب کنید

گراتومیک - قطعات دوصدایی همیشه جذاب‌ بوده و هستند. اینکه دو خواننده با هر جایگاه هنری و کاری، اثری را به صورت مشترک تولید و منتشر کنند، علاوه بر جذابیت‌های شنیداری و هنری، جذابیت‌های دیگری را هم به همراه دارد.

چند سالی است که این قطعات در ایران با عنوان «فیت» شناخته می‌شوند. اما این نام از کجا آمده است؟ فیت از عبارت Featuring آمده که در زبان انگلیسی به معنی «شامل شدن، نمایان کردن، به صورت برجسته نمایش دادن و...» است. این عبارت در موسیقی جهان برای حضور یک خواننده (یا نوازنده شاخص) در آهنگ خواننده دیگر به کار می‌رود. به‌طور مثال در آهنگ «Raise And Fall» که کاور کریگ دیوید از مگاهیت «Shape Of My Heart» استینگ است، در عنوان قطعه چنین درج می‌شود:

Craig David (feat. Sting) – Raise And Fall

از این دست هزاران نمونه در موسیقی جهان به چشم می‌خورد که در آنها عبارت «feat.» یا به صورت خلاصه «ft.» به کار رفته و نشان از هم‌خوانی و همراهی دو خواننده (یا به‌طور کلی هنرمند) کنار یکدیگر دارد. از اینجا بود که اصطلاح «فیت» به صورت ناقص و غلط مصطلح در موسیقی ایران نیز جا افتاد و دیگر چند سالی است که به قطعات دوصدایی خواننده‌ها «فیت» گفته می‌شود.

با نگاهی گذرا به تاریخچه قطعات دوصدایی در موسیقی پاپ بعد از انقلاب، همکاری‌ها و اتفاقات قابل‌توجه و گاه جریان‌سازی را می‌بینیم که هر کدام قصه و روایت خاص خود را داشته‌اند. در این گزارش سعی شده تعدادی از مهم‌ترین قطعات دوصدایی تاریخ موسیقی پاپ مورد بررسی قرار گیرد.

 

قدسیان آسمان - علیرضا عصار و محمد اصفهانی

«قدسیان آسمان» قطعاً یکی از مهم‌ترین قطعات دوصدایی موسیقی پاپ بعد از انقلاب است. دو غول نسل اول پاپ با حضور فؤاد حجازی قطعه‌ای را اجرا کردند که یک‌باره با پخش تلویزیونی غوغا به پا کرد و خیلی زود تبدیل به یکی از هیت‌های نسل اول موسیقی پاپ شد. علیرضا عصار روایت جالبی از تولد «قدسیان آسمان» دارد: «اسفندماه 1377 آقای علی معلم دامغانی با من تماس گرفتند و گفتند بیا واحد موسیقی صدا و سیما و من هم رفتم. آقای معلم گفتند: «در جایی شعری از مولانا خواندم که احساس کردم تو باید آن را اجرا کنی. همه‌اش یادم نیست ولی مصرع اولش این بود: ای کاروان،‌ ای کاروان، من دزد شب‌رو نیستم... برو این شعر را پیدا کن.» آمدم منزل و هر چه در دیوان مولانا کنکاش کردم، این شعر پیدا نشد. با پدر فؤاد حجازی که دکترای ادبیات دارند و انسان فرهیخته‌ای هستند و در مسائل ادبی هم ما را کمک می‌کردند، تماس گرفتم و مسئله را مطرح کردم. ایشان هم شعر را پیدا نکردند. دست بر قضا یکی از بستگان هم که در جریان امر قرار گرفته بود، از اصفهان با من تماس گرفت و گفت این شعر را در دیوان غرلیات منتسب به مولانا منتخب آقای شفیعی کدکنی دیده است. من این کتاب را در منزل داشتم اما چون غزلیات منتسب بود، آن را مرور نکرده بودم. خلاصه شعر را پیدا کردم و به منزل فؤاد رفتم. آهنگش را ساختیم و بعد هم در استودیو پژواک ضبط کردیم. در‌‌ همان ایام محمد اصفهانی مشغول همکاری با فؤاد بود و مراحل نهایی آلبوم «حسرت» را پشت سر می‌گذاشتند. همکاری من و آقای اصفهانی با فؤاد باعث شده بود رفاقت نزدیکی میان ما به وجود آید؛ به‌طوری که سر ضبط کارهای یکدیگر می‌رفتیم. محمد سر ضبط «ای کاروان» یا‌‌ همان «قدسیان آسمان» حضور یافت و قرار شد در انتهای کار آواز ایرانی بخواند. آن روز شعر دست محمد بود و به شکل اتفاقی، آن قسمت شعر (خاقان اردودار اگر...) را با یک ملودی خاص خواند. من و فؤاد دیدیم چه‌قدر زیبا است و من هم که به آن شکل سنتی و ایرانی نمی‌توانستم بخوانم. این شد که از محمد خواستیم آن قسمت را با‌‌ همان ملودی بخواند و خیلی‌ها عقیده داشتند که محمد اصفهانی زیبا‌ترین آوازش را در این قطعه خوانده است.»

با من بمون - فریدون آسرایی و بهروز صفاریان

سال ۸۳ سال مهمی در دوران موسیقی پاپ است. انتشار آلبوم «غریبه» با صدای خواننده‌ای که تازه به ایران برگشته، خبرساز شد و همه‌جا قطعات این آلبوم شنیده می‌شد. «آهای خوشگل عاشق» از آن آلبوم با روایت خاطرات عشق گمشده فریدون آسرایی در فیلیپین، خیلی زود فراگیر و «غریبه» به یکی از پرفروش‌ترین آلبوم‌های تاریخ موسیقی پاپ بدل شد. «با من بمون» یکی از ترانه‌های آن آلبوم بود که فریدون آن را با همراهی بهروز صفاریان (مدیر هنری آن مجموعه) اجرا کرد. موفقیت بزرگ «آهای خوشگل عاشق» باعث شد در سال‌های ابتدایی انتشار آلبوم، قطعه «با من بمون» آن‌چنان مورد توجه قرار نگیرد؛ ولی به مرور این اثر بیشتر شنیده و توانایی‌های بهروز صفاریان علاوه بر آهنگسازی و تنظیم، در خوانندگی نیز مشخص شد. هرچند این اثر هرگز در کنسرت‌های فریدون به صورت دوصدایی با صفاریان اجرا نشد، ولی یکی از قطعات محبوب او به شمار می‌رود.

گل یخ - سعید شهروز و ناصر عبداللهی

ترانه‌ای از یغما گلرویی با آهنگسازی ناصر عبداللهی و اجرای سعید شهروز و ناصر عبداللهی که یکی از مهم‌ترین همکاری‌های موسیقی پاپ در سال‌های آغازین فعالیت دوباره‌اش بود. روایت سعید شهروز درباره شکل‌گیری این اثر و داستان ساخته شدن آن جالب است: «برای اولین‌بار ناصر را در دفتر «دارینوش» در یوسف‌آباد دیدم. با وجود اینکه برای اولین‌بار همدیگر را می‌دیدیم، خیلی زود صمیمی شدیم. آخر شب هم او را تا منزلش رساندم و پس از آن، رفاقت ما تلفنی ادامه پیدا کرد. ترانه «گل یخ» را از «یغما گلرویی» گرفته بودم و تصمیم گرفتم برای این‌که کار‌هایم یک‌نواخت نشود، ساخت ملودی این کار را به ناصر بسپارم. خانه‌مان به هم نزدیک بود. یک روز نزد او رفتم و ملودی را ساختیم. با توجه به این‌که ملودی در جای صدای خودش هم بود، تصمیم گرفتم نظارت ضبط این کار را به او و بهنام [ابطحی] بسپارم. روزی که برای ضبط «غزلک» به استودیو رفتیم، ناصر بندرعباس بود. با او تماس گرفتم و خواستم برای نظارت قطعه‌ای که خودش ساخته بود، به استودیو بیاید. ناصر تنظیم کار را شنید و دوست داشت و ناگهان بهنام ابطحی گفت که هر دو به داخل استودیو بروید و بخوانید. هر کدام از ما ایده‌هایی که داشتیم را مطرح کردیم و اتودی از کار را خواندیم و وقتی دیدیم بچه‌ها نتیجه را دوست داشتند، به شکل جدی این کار را مشترکاً خواندیم. ایتدا قرار نبود که این کار فیت باشد و بنا به پیشنهاد بهنام و محبتی که ناصر داشت، این اتفاق رخ داد.»

نشکن دلمو - محسن چاوشی، محسن یگانه و حامد هاکان

قطعاً «نشکن دلمو» را همه مخاطبین پیگیر موسیقی پاپ شنیده‌اند. قطعه مشترک محسن یگانه، محسن چاوشی و زنده‌یاد حامد هاکان که در سال ۱۳۸۴ به‌شدت فراگیر شد و در شناخته شدن این سه نفر، نقش مهمی داشت. به دلیل انتشار این قطعه همراه با یکی از مجموعه قطعات چاوشی، تصور عموم بر این بود که این قطعه از ساخته‌های او است. اما یگانه بعد‌ها در مصاحبه‌ای صراحتاً تأکید کرد که آهنگساز، ترانه‌سرا و نوازنده‌ی گیتار کار او بوده، نه محسن چاوشی.

این قطعه بعد‌ها در اولین آلبوم رسمی «محسن یگانه» تنها با صدای خود او منتشر شد و برخی دوستداران چاوشی در فضای مجازی، یگانه را مورد انتقاد قرار دادند. محسن چاوشی هیچ‌وقت اظهار نظری درباره این قطعه نکرد؛ اما یگانه در گفت‌وگویی درباره این قطعه توضیح داد: «نشکن دلمو از ساخته‌های من است. شاعر و گیتاریست آن کار من بودم، نه چاوشی. این را برای پریدن به محسن چاوشی نمی‌گویم؛ اما خیلی‌ها این قطعه را به نام او می‌شناسند.» (گفت‌و‌گو با سایت «موسیقی ما» در سال 1390)

«نشکن دلمو» از قطعاتی است که برای زنگ موبایل طرفداران زیادی داشت. با گذشت سال‌های زیادی از فعالیت محسن یگانه و چاوشی، همکاری‌ای با این میزان موفقیت هرگز تکرار نشد و درگذشت تلخ حامد هاکان هم باعث شد تا این تیم تأثیرگذار دهه ۸۰ دیگر هرگز کنار هم قرار نگیرند.

The Words I Love You / نوری تا ابدیت - کریس دی‌برگ و گروه آریان

خبر هم‌خوانی گروه «آریان» با «کریس دی‌برگ» خواننده پرآوازه ایرلندی آن‌قدر غیرمنتظره و دور از ذهن بود که گمان نمی‌رفت انتشار این خبر، چیزی جز شایعه و پروپاگاندا باشد. انتشار موزیک‌ویدئوی مشترک قطعه «The Words I Love You» این شایعه را به واقعیت تبدیل کرد و آریان خیلی زود در رسانه‌های جهان به عنوان یک گروه موسیقی پاپ ایرانی مورد توجه قرار گرفت. انتشار رسمی آلبوم «بی‌تو با تو» که نام کریس دی‌برگ به عنوان خواننده مهمان روی آن درج شده بود، بمب خبری ویژه‌ای بود و یک اتفاق خارق‌العاده رقم زد و حضور کریس دی‌برگ در ایران و کنفرانس خبری مشترکش با اعضای گروه آریان این رویای بزرگ را واقعیت بخشید.

سال‌ها بعد علی پهلوان از چگونگی ارتباط گرفتن و دعوت از کریس دی‌برگ برای حضور در ایران پرده برداشت که خود این خواننده از طریق ایمیل توانسته بود مقدمات این اتفاق بزرگ را رقم بزند. کنسرت مشترک آریان و کریس دی‌برگ به دلیل فضاسازی‌های رسانه‌های تندروی آن زمان هرگز به عمل نرسید تا سال‌ها بعد یک خواننده ایرانی ساکن لس‌آنجلس، در کنسرتی از کریس دی‌برگ دعوت کند و ترانه «دوستت دارم» را به صورت مشترک برای ایرانی‌های خارج از کشور اجرا کنند. این اجرا واکنش‌های زیادی از سوی اعضای آریان و محسن رجب‌پور به دنبال داشت.

کریس دی‌برگ سال‌ها پس از همکاری با آریان در یک گفت‌وگوی تلویزیونی درباره حضورش در ایران گفت: «موضوع اصلی کشف حقیقت است. اگر به ایران نمی‌رفتم، چه‌طور ایران را می‌شناختم؟ باز هم تأکید می‌کنم سفر من به ایران به دعوت هیچ مقام بلندپایه دولتی نبود. ایران امن‌تر از لندن و لس‌آنجلس است. من در مورد موقعیت هر روز ایران صحبت نکردم و یا در مورد اتفاقاتی که هر روز در آن‌جا می‌افتد. من در مورد راه رفتن در خیابان و احساس امنیت کردن صحبت کردم. من فقط پنج یا شش روز در ایران بودم و از چیزی که در آن مدت کوتاه دیدم، این‌طور به نظر می‌آمد که جای آرامی است.»

نامهربانی (ای دوست) - ناصر عبداللهی و امیر کریمی

«شرکت دارینوش در برهه‌ای اعلام کرد که در حال جمع‌آوری آلبومی برای ناصر عبداللهی است و پیشنهاد اجرای دو قطعه مشترک با او در این مجموعه را به من دادند. من هم به خاطر ناصر این پیشنهاد را پذیرفتم؛ در حالی که نه آن زمان و نه تا به امروز، با کسی کار دوصدایی نخوانده‌ام. صدای ناصر عبداللهی جزء معدود صداهایی بود که من دوست داشتم؛ صدایی پُر و کاملاً در اختیار خواننده. همچنین او درک خوبی از ملودی داشت و ملودی‌های خوبی هم می‌ساخت. کلاً صدای او منحصربه‌فرد بود و همین مسأله برای من جذابیت داشت که پیشنهاد هم‌خوانی با او در قطعات «نامهربانی» و «ابر و آفتاب» با اشعار آقای محمدعلی بهمنی را پذیرفتم.» این‌ها توضیحات امیر کریمی درباره همکاری‌اش با ناصر عبداللهی است.

همکاری این دو هنرمند به همین‌جا ختم نشد و اولین تجربه حضور ناصر عبداللهی روی صحنه هم به همراه امیر کریمی رقم خورد. کریمی درباره این اتفاق می‌گوید: «یک خاطره خوب از ناصر دارم که مربوط به کنسرت من در سال ۷۹ است. در روز 30 یا 31 خرداد آن سال در تهران اجرا داشتم و با هماهنگی قبلی، از ناصر دعوت کردم تا قطعه «نامهربانی» را با هم بخوانیم. آن برنامه اولین حضور ناصر روی صحنه محسوب می‌شد و ارکستر بهنام ابطحی هم در آن برنامه من را همراهی می‌کرد. ناصر پس از آن اجرا متوجه شد که نمی‌تواند همه اشعار را حفظ کند و در کنسرتی که داشتیم هم دو مرتبه سکوت کرد تا شعر را به خاطرش بیاورم. این موضوع برای خودش هم تازگی داشت که چرا شعر را فراموش می‌کند و پس از آن در کنسرت‌هایش اشعار را از رو می‌خواند!»

پشت صحنه (بازیگر) - محسن چاوشی، فرزاد فرزین، مهدی مدرس، مهدی مقدم و امید عامری

«ایران‌موزیک» در برهه‌ای یک شبکه رسمی برای پخش موزیک‌ویدئوهای داخلی بود. این شبکه یک برنامه پرطرفدار داشت که در آن، دوربین از زندگی شخصی هنرمندان مطرح آن دوره تصویر می‌گرفت و بسیار مورد توجه قرار گرفته بود. تیتراژ این برنامه که «پشت صحنه» نام داشت، توسط محسن چاوشی، فرزاد فرزین، مهدی مدرس، مهدی مقدم و امید عامری اجرا شد و بعد‌ها ویدئوی آن به‌شدت مورد توجه قرار گرفت. ویدئویی که سال‌ها بعد مهدی مدرس در گفت‌وگویی افشا کرد فردی که در لحظه خواندن محسن چاوشی، سایه‌ای از او در ویدئو به تصویر کشیده شده، برادر امید عامری بوده، نه خود چاوشی!

من و بارون - رضا صادقی و بابک جهانبخش

میان بابک جهانبخش و رضا صادقی یک دوستی صمیمی و قدیمی وجود دارد. دوستی‌ای که به هم‌خوانی و اجرای قطعه دوصدایی «من و بارون» منجر شد. موفقیت چشمگیر این قطعه -که روزهای اوج دوران هنری بابک جهانبخش را رقم زد- باعث شد او بتواند کنسرت‌های بیشتری برگزار کند.

این قطعه که ترانه، ملودی و تنظیم آن از خود جهانبخش است، توانست عنوان بهترین قطعه پاپ سال را در اولین جشن سالانه موسیقی ما از آن خود کند و تندیس طلایی این جشن را برای بابک جهانبخش به ارمغان آورد. هم‌خوانی غافلگیرانه‌ی رضا صادقی با بابک جهانبخش در کنسرت این خواننده، اتفاق جالب دیگری بود که برای «من و بارون» رقم خورد.

رفاقت این دو چهره سرشناس موسیقی، باعث شد چندی پیش قطعه مشترک دیگری به نام «تو که حساسی» را منتشر کنند که البته نتوانست به موفقیتی نظیر «من و بارون» دست پیدا کند.

واسه آبروی مردمت بجنگ - فرزاد فرزین و محسن چاوشی

محسن چاوشی و فرزاد فرزین سابقه همکاری چند قطعه دوصدایی را با هم دارند. «نفس‌بریده» اولین اثری بود که این دو چهره زمانی که هنوز وارد بازار موسیقی رسمی کشور نشده بودند، تولید و منتشر کردند و شنیده شد. قطعه پنج‌صدایی «پشت صحنه» اثر مشترک دیگر چاوشی و فرزین بود و چند سال بعد، در تیتراژ برنامه‌ای به همین نام، بار دیگر با یکدیگر هم‌صدا شدند. «پشت صحنه» عنوان برنامه‌ای با اجرا و تهیه‌کنندگی «احسان علیخانی» بود که تیتراژ آن «واسه آبروی مردمت بجنگ» نام داشت که ترانه آن را «روزبه بمانی» سروده بود و آهنگسازی و تنظیم آن را «محسن چاووشی» انجام داد. این قطعه در دومین جشن سالانه «موسیقی ما» برنده تندیس بهترین قطعه تیتراژ تلویزیونی به انتخاب مردم شد.

باغ زندگی - علیرضا عصار و شادمهر عقیلی

«فصل آشنایی» عنوان آلبومی با آثاری از چند خواننده سرشناس موسیقی پاپ در دهه 70 بود که در آن یک قطعه‌ی دوصدایی نیز گنجانده شده بود. «باغ زندگی» قطعه‌ای با صدای علیرضا عصار و شادمهر عقیلی بود که شعری از «بامداد جویباری» داشت. ملودی آن را «بهروز صفاریان» ساخته بود و تنظیمش را شادمهر بر عهده داشت. در آن ایام این قطعه همراه با تصاویری از طبیعت، به دفعات از شبکه‌های مختلف صداوسیما پخش می‌شد و همین باعث شد «باغ زندگی» به یکی از هیت‌های آن سال‌ها تبدیل شود.

کجایی - محسن چاوشی و سینا سرلک

مگاهیتی از محسن چاوشی که به قدری فراگیر شد که حتی بسیاری از علاقه‌مندان چاوشی آن را بالا‌تر از «سنتوری» در فهرست آثار موفق این خواننده قرار می‌دهند. تک‌آهنگی که برای سریال «شهرزاد» تولید شد و در بخش‌هایی از آن نیز «سینا سرلک» با چاوشی هم‌خوانی کرده است. درج نشدن نام «سینا سرلک» در کاور این اثر، بعد‌ها با واکنش این خواننده رو‌به‌رو شد و او عقیده داشت که در این باره، نسبت به او کم‌لطفی شده است. انتقادهای حسام‌الدین سراج از قطعه «کجایی» و حمله هواداران چاوشی به صفحات شخصی این خواننده سنتی، از دیگر حواشی این قطعه بود. چاوشی و سرلک که پیش‌تر در قطعه کُردی «مینا» هم‌خوانی کرده بودند، پس از موفقیت «کجایی» چند قطعه مشترک دیگر تولید کردند که البته هیچ‌یک نتوانست موفقیت «کجایی» را تکرار کند.

تو نزدیکی - بهنام صفوی، علی اصحابی و فرزاد فرزین

یک اثر دیگر با سه خواننده پاپ سرشناس که احسان علیخانی در رأس تولید آن قرار داشت. قطعه «تو نزدیکی» با صدای بهنام صفوی، علی اصحابی و فرزاد فرزین که تیتراژ یک ویژه‌برنامه نوروزی بود و با استقبال مخاطبین مواجه شد. بعد‌ها در سایت‌های اینترنتی عنوان شد که ملودی این اثر کاوری از یک آهنگ یونانی بوده و البته هیچ‌کدام از سه خواننده در این باره اظهار نظری نکردند. در سال ۹۵ فرزاد فرزین در یکی از کنسرت‌هایش با دعوت از بهنام صفوی به یک باره حاضرین در سالن را غافلگیر کرد و «تو نزدیکی» به صورت زنده در سالن اجرا شد و ویدئوهای این اجرا خیلی زود در فضای مجازی دست به دست چرخید.

بوی سیب - فریدون آسرایی و مهرزاد اصفهان‌پور

«بوی سیب» بازگشت پیکر شهدای ایرانی از جبهه‌های دفاع مقدس را از نگاه مادران‌شان روایت می‌کند. روایتی غمگین و نفس‌گیر با ترانه‌ای تأثیرگذار از «عبدالجبار کاکایی» در حوزه دفاع مقدس که خیلی زود با استقبال نهادهای مختلف روبه‌رو شد و فریدون آسرایی و مهرزاد اصفهان‌پور بابت تولید این اثر تقدیر شدند. حضور و هم‌خوانی «مهرزاد اصفهان‌پور» و شباهت زیاد صدای این خواننده به یکی از خواننده‌های ساکن لس‌آنجلس، حواشی مختلفی داشت و خیلی‌ها تصور می‌کردند فریدون با هم‌خوانی «خشایار اعتمادی» این قطعه را اجرا کرده است.

آسرایی در یکی از گفت‌وگو‌هایش درباره این قطعه و آرزو‌هایش برای آن گفته: «خیلی از آرزو‌ها در دنیای موسیقی فریدون آسرایی وجود دارد که دلم می‌خواهد به آن‌ها برسم. آرزویم این است که ترانه «بوی سیب» را با یک ارکستر بزرگ اجرا کنم یا یک سمفونی بزرگ از ترانه «بوی سیب» بسازم. خیلی دلم می‌خواهد این آرزو هرچه زود‌تر به واقعیت تبدیل شود. حتی وقتی آن صحنه را خودم تصور می‌کنم، حال خوبی پیدا می‌کنم.»

هفتاد میلیون ستاره - سیروان و زانیار خسروی

در هیاهوی جام‌جهانی 2014 برزیل که بحث سرود رسمی تیم ملی ایران خبرساز شده بود و چند اثر توسط خوانندگان مختلف اجرا شد، همزمان با نخستین دیدار تیم ملی فوتبال ایران مقابل نیجریه، قطعه دوصدایی «هفتاد میلیون ستاره» با صدای سیروان و زانیار خسروی به عنوان تیتراژ ویژه‌برنامه جام جهانی شبکه ۳ (بیست، چهارده) پخش شد. ترانه این قطعه توسط زانیار سروده شده و تنظیم آن بر عهده سیروان بود. خیلی‌ها هنوز نمی‌دانند که خواننده این قطعه سیروان و زانیار بودند و تصور می‌کنند فقط سیروان در این قطعه خوانده و این شاید به دلیل عدم وجود تصویری از زانیار در موزیک‌ویدئوی این قطعه باشد. قطعه رسمی ایران در جام جهانی گذشته را احسان خواجه‌امیری خوانده بود که به دلیل سرودن ترانه آن توسط روزبه بمانی، هرگز از تلویزیون پخش نشد تا «70 میلیون ستاره» بدون رقیب قدری، قطعه محبوبی در روزهای برگزاری جام‌جهانی باشد.

فصل بهار - سعید شهروز، پیام عزیزی، رضا صادقی، محمد علیزاده، مهدی یراحی، مرتضی پاشایی، محمدرضا هدایتی و سامان جلیلی

قطعه «فصل بهار» طی سه سال پیاپی در «سه ستاره» ویژه‌برنامه نوروزی شبکه سه پخش شد. در نسخه اول که نوروز 1393 پخش شد، سعید شهروز (لری)، رضا صادقی (بندرعباسی)، پیام عزیزی (کردی)، مرتضی پاشایی (فارسی)، محمد علیزاده (آذری) و مهدی یراحی (عربی) خواندند. در نسخه دوم که نوروز 1394 پخش شد، محمدرضا هدایتی به عنوان خواننده بلوچی به 6 خواننده‌ی قبلی اضافه شد و در نوروز 1395 نیز سامان جلیلی با اجرای بخش مازندرانی، به عنوان خواننده‌ی هشتم به نفرات قبلی اضافه شد. حسن کریمی (ترانه و ملودی) معین راهبر (تنظیم و میکس)، کوشان حداد (مسترینگ)، ابراهیم علوی (نوازنده عود)، خالو قنبر راستگو (نوازنده نی جفتی) و احسان نی‌زن (نوازنده کمانچه) عوامل تولید این قطعه بودند.

برای این اثر، موزیک‌ویدئویی به کارگردانی برادران بوشهری ساخته شد که شهرک سینمایی غزالی و شهر شیراز، لوکیشن‌های ضبط آن بوده‌اند. نکته جالب در ویدئوی فصل بهار، تصاویری است که از زنده‌یاد مرتضی پاشایی در پایان آن دیده می‌شود و -به گفته احسان علیخانی- توسط برادران بوشهری و با تکنیک‌های سه‌بعدی تهیه شده است. نسخه اصلی قطعه «فصل بهار» حدود یک دهه پیش و در قالب آلبوم «ماندگار» با صدای زنده‌یاد «ناصر عبداللهی» و ترانه و ملودی «حسن کریمی» شنیده شده بود.

روز برفی - مرتضی پاشایی و محمدرضا گلزار

«روز برفی» در آخرین روزهای سال 1392 منتشر شد. رابطه دوستانه‌ای که در سال پایانی عمر زنده‌یاد مرتضی پاشایی بین او و محمدرضا گلزار ایجاد شده بود، باعث تولید این قطعه مشترک شد که بازخوردهای زیادی هم داشت. این قطعه توسط پاشایی ساخته شد، ترانه آن را مهرزاد امیرخانی سرود و تنظیمش را سعید زمانی انجام داد. در یکی از آخرین کنسرت‌های پاشایی، محمدرضا گلزار به‌یک‌باره روی سن ظاهر شد و این قطعه را با پاشایی اجرا کرد تا لحظات زیبایی رقم بخورد که بازتاب زیادی در رسانه‌ها و فضای مجازی داشت.

عاشقتم - سیروان خسروی و امید حاجیلی

سیروان خسروی و امید حاجیلی در روزهایی که به اندازه امروز محبوب نبودند، به واسطه رفاقت و همکاری نزدیک، قطعه «عاشقتم» را خواندند که ترانه آن را امید جامع و زانیار خسروی سروده‌اند، ملودی آن را حاجیلی ساخته و تنظیم آن توسط سیروان انجام شده است. این قطعه استقبال قابل توجهی در پی داشت و بعدها به صورت مشترک نیز توسط سیروان و حاجیلی اجرا شد. اما پس از مدتی این دو چهره به دلایل نامعلوم همکاری‌های هنری خود را با یکدیگر قطع کردند.

با تو می‌خندم - رضا صادقی و شهاب رمضان

پرکار‌ترین هنرمند لیست ما «رضا صادقی» است که بیشترین میزان هم‌خوانی با سایر خوانندگان را داشته است. این بار نوبت «شهاب رمضان» است که نامش کنار صادقی قرار بگیرد. این قطعه «با تو می‌خندم» نام داشت و تیتراژ برنامه «امروز هنوز تموم نشده» بود که به تهیه‌کنندگی «احسان ارغنوانی» هر روز ساعت ۵ بعدازظهر از شبکه یک سیما پخش می‌شد. ترانه این قطعه توسط سید محمد کاظمی سروده شد و ملودی آن را «شهاب رمضان» ساخت و تنظیم آن بر عهده «فرشاد فارسیان» بود. رابطه کاری صادقی و شهاب رمضان پس از این اثر جدی‌تر شد و همواره از این همکاری به نیکی یاد می‌کنند.

کمک کن (عاشقانه) - فریدون آسرایی و فرزاد فرزین

یک عاشقانه پرطرفدار دیگر با صدای فریدون آسرایی و فرزاد فرزین. سریال «عاشقانه» به تهیه‌کنندگی «مهدی گلستانه» از‌‌ آغاز روند تبلیغاتی و خبری‌اش، با آب‌وتاب، حضور فرزاد فرزین در این سریال را اعلام کرد و همین باعث شد دوستداران این خواننده منتظر آثار جدیدی با صدای او در قالب این سریال باشند. فراگیری آثار محسن چاوشی در سریال «شهرزاد»، به خوبی قابلیت‌های شبکه نمایش خانگی را برای دوستداران موسیقی مشخص کرده بود و همین موجب شد فرزاد فرزین نیز در انتخاب و تولید آثارش بیش از هر زمان دیگری دقت و وسواس به کار گیرد. انتخاب هوشمندانه فریدون آسرایی برای اجرای قطعه دوصدایی «کمک کن» باعث شد در‌‌ همان روزهای نخست انتشار، این قطعه مورد توجه مخاطبین قرار بگیرد.

الهه نازم - محمدرضا هدایتی و پژمان جمشیدی

لقب عجیب‌ترین قطعه دوصدایی لیست ما را می‌توان به همکاری محمدرضا هدایتی و پژمان جمشیدی داد. این دو چهره که هر یک در حوزه فعالیت قبلی خود صاحب‌نام بودند، مدتی است پا به عرصه خوانندگی گذاشته‌اند. قطعه «الهه نازم» با صدای این دو، تیتراژ برنامه «نبش جنت‌آباد» بود که به تهیه‌کنندگی و اجرای علی ضیاء به مناسبت عید فطر دو سال پیش از شبکه ۳ پخش شد. ترانه این قطعه را «یاحا کاشانی» سرود و «میلاد باران» آهنگسازی آن را انجام داد و «کوشان حداد» تنظیم آن را بر عهده داشت.

هنوز عاشقتم - شهاب رمضان و بهنام صفوی

«شهاب رمضان» و «بهنام صفوی» چند اثر مشترک با هنرمندان مختلف منتشر کرده‌اند. معروف‌ترین قطعات دوصدایی این دو هنرمند، «دیوونه بازی» و «هنوز عاشقم» نام دارد که «هنوز عاشقم» جزء قطعات آلبوم «رمانتیک» شهاب رمضان است.

و ....